Digitale geletterdheid (digitale zelfredzaamheid) bij leerlingen (en docenten) is één van de ambities van het onderwijs. Logisch, want digitalisering en technologisering blijven toenemen. Dat vraagt om digitaal geletterde mensen. Scholen moeten leerlingen daarop voorbereiden.
Het is belangrijk dat onderwijs goed aansluit bij de moderne samenleving en de toekomst.
Digitale geletterdheid is urgent. Op korte termijn zullen er kerndoelen voor digitale geletterdheid worden vastgesteld. Het thema zal een vaste plek krijgen in het curriculum. Daarna is de school aan zet.
Wanneer je leerlingen wilt klaarstomen voor hun toekomst,
maak ze dan digitaal geletterd.
Het ontwikkelteam digitale geletterdheid van Curriculum.nu heeft een voorstel voor digitale geletterdheid neergelegd. In zes thema’s komen de vier vaardigheden van digitale geletterdheid aan bod: Informatievaardigheden, Mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden en Computational thinking. In september 2020 is er een Curriculumcommissie benoemd door het Ministerie van OCW. Deze commissie is ingesteld om advies te geven over het voorstel van Curriclum.nu voor het primair- en voortgezet onderwijs. De commissie geeft hierbij richtinggevende aanbevelingen voor bijstelling van de kerndoelen en eindtermen waarmee het formele curriculum wettelijk is vastgelegd. Gaat alles goed, dan zal het nieuwe curriculum in schooljaar 2023-2024 van kracht worden.
Is het handig om dit leergebied alvast op te pakken?
Ja! Digitale geletterdheid krijgt in de toekomst een vaste plek in het curriculum. Het is goed om alvast voorbereid te zijn op de komende curriculumwijziging, vooral omdat je als school direct profijt ziet van goede digitale geletterdheid op school.
Digitale geletterdheid, hoe doe je dat?
In het whitepaper beschrijven we stap voor stap hoe je digitale geletterdheid met een goede voorbereiding invoert op jouw school. We bespreken de relevantie van digitale geletterdheid voor de leerlingen en het belang van digitale zelfredzaamheid in de praktijk. Daarnaast geven we tips voor de implementatie ervan en voorzien je van praktische adviezen en aandachtspunten om digitale geletterdheid een succes te maken op jouw school.
Doelstelling
Het doel is om leerlingen digitaal geletterd te maken. Allereerst moeten leerlingen op school voldoende digitaal vaardig zijn. Later moeten ze, tijdens een vervolgstudie en (toekomstig) beroep, met ICT-experts in gesprek kunnen gaan over de mogelijkheden en toepassing van digitale technologie
Alle leerlingen moeten lessen krijgen in digitale geletterdheid. Laat de leerlingen gebruik maken van de faciliteiten van de school en/of van een eigen device.
Een apart vak of geïntegreerd bij andere vakken?
De ervaring leert dat de implementatie van digitale geletterdheid beter slaagt wanneer het als apart vak wordt aangeboden. Wanneer digitale geletterdheid bij andere vakken wordt ondergebracht (wordt geïntegreerd in de vakken) dan krijgt het meestal niet de gewenste prioriteit. Bovendien is het succes dan mede afhankelijk van de digitale geletterdheid van de persoon die voor de klas staat.
ICT is meer dan de inzet van een digibord en de digitale verwerking van lessen. In de praktijk blijkt dat vakdocenten nu meestal weinig aandacht besteden aan digitale geletterdheid door gebrek aan kennis, vaardigheden en/of tijd; het eigen vak staat voorop. Daardoor krijgt het niet de prioriteit die het nodig heeft. Digitale geletterdheid vraagt juist om een goede, gedegen en structurele aanpak.
“ICT vaardigheden gaan wij leerlingen niet leren. Het is belangrijk dat ze dit kunnen, echter er is geen tijd voor en wij gaan ze dat niet in onze lesuren leren. Wij ervaren het als zeer lastig om dat structureel in de lessen op te nemen. Maar het is zeker relevant en er moet wel een stevige basis komen.”
– docent aardrijkskunde
Het gebruik van een methode kan de scholen goed helpen om te werken aan de doelen en inzichtelijk te krijgen waar de leerlingen staan. Tevens kan een methode helpen om docenten te laten werken aan hun eigen competenties. Digitale geletterdheid wordt zo een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Wij adviseren dus specifieke aandacht voor digitale geletterdheid. Wanneer digitale geletterdheid tóch over verschillende vakken wordt verspreid, moeten de verschillende domeinen en thema’s evenwichtig behandeld worden. Dat vereist veel afstemming en coördinatie.
Een aantal praktische adviezen en aandachtspunten:
| 1. | Benoem een coördinator digitale geletterdheid, iemand die verantwoordelijk is voor de implementatie. Deze persoon ziet er op toe dat het leergebied wordt opgepakt en zorgt voor een goede in- en uitvoering. |
| 2. | Docenten die met de methode gaan werken dienen een docententraining te krijgen om de mogelijkheden van de methode te leren kennen. |
| 3. | Docenten moeten zich verdiepen in de lesstof van de methode, ze moeten boven de materie staan. |
| 4. | Leerlingen moeten over de benodigde middelen kunnen beschikken. Denk bijvoorbeeld aan een computerlokaal, mediatheek, E-lab of een eigen device. |
| 5. | Maak een implementatieplan. |
| 6. | Regelmatig bijeenkomsten bijwonen, bijvoorbeeld georganiseerd vanuit Kennisnet, Instruct of andere partijen. Laat je informeren en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen. |
| 7. | De methode DIGIT aanschaffen. Dan is er een leerlijn met een volledig pakket waarin alle leerdoelen worden afgedekt. |
Waarom je als school kiest voor de methode DIGIT:
- Een totaalpakket voor alle domeinen van digitale geletterdheid.
- Zekerheid over beschikbaarheid.
- Gratis docententrainingen.
- Een nieuwe en up-to-date leeromgeving.
- Docent kan eigen lesmateriaal toevoegen.
- Verschillende niveaus.
De ruim 500 scholen die de afgelopen vier jaar met DIGIT zijn gestart, zijn al voorgesorteerd op de komende curriculumwijziging.
Zoveel scholen, zoveel wensen. Wij helpen graag met het zoeken naar de aanpak die aansluit op de behoefte van de school. Neem contact op om samen de mogelijkheden te bespreken voor jouw school.